In het hart van Limburg, verspreid over 7 gemeenten (Hasselt, Genk, Zonhoven, Houthalen-Helchteren, Heusden-Zolder, Diepenbeek en Lummen), ligt het land van 1001 vijvers: De Wijers. De grote en kleine waterplassen met honderden watervogels zijn een paradijs voor de echte natuurliefhebber en zorgen voor een adembenemend decor voor de wandelaar en fietser. De Wijers is samen goed voor zo'n 700 ha water en riet. Het is een thuis voor heel wat zeldzame dier- en plantensoorten.
Maar ook de cultuurhistorische parken en de grote toeristische trekpleisters bruisen hier van het leven. Het is die combinatie van natuur, toerisme en cultuur die De Wijers zo uniek maakt.
Vijvers
Te voet of fietsend door het water: overal kom je vijvers ("wijers") tegen. Ze ontstonden onder andere onder impuls van de Abdij van Herkenrode, toen de kloosterzusters de vijvers gebruikten om vis te kweken.
Later kwamen commerciële viskwekers in het gebied, waarvan vandaag nog steeds enkele familiekwekerijen actief zijn.
Viskweek is dan ook onlosmakelijk verbonden met de streek.
Bijzondere natuur
De Wijers is een bijzonder waardevol natuurgebied, zelfs op Europese schaal. Zo belangrijk zelfs, dat grote delen van het gebied in het Natura2000-netwerk zijn opgenomen, waardoor ze door de Europese Unie extra beschermd worden.
Het waterlandschap biedt dan ook een thuis aan heel wat zeldzame dieren en planten, zoals de roerdomp – een mysterieuze reigerachtige – en de minuscule boomkikker.
Zonder de vijvers, rietvelden en heide in De Wijers zouden soorten als de roerdomp, woudaap of boomkikker misschien al uitgestorven zijn in Vlaanderen.
Partners in De Wijers
In 2004 bracht Regionaal Landschap Lage Kempen diverse partners en sectoren samen om een gebiedsgerichte aanpak op te starten van het GLE-project "Kansen voor het vijvergebied Midden-Limburg" met de steun van de provincie Limburg.
In dit kader werd het "Platform De Wijers" opgericht. In dit proces werden de neuzen in de dezelfde richting geduwd en de partnerorganisaties besloten om samen De Wijers duurzaam te ontwikkelen. De Vlaamse Landmaatschappij nam in 2007 de trekkersrol over van Regionaal Landschap Lage Kempen en kreeg het mandaat voor de coördinatie van het plattelandsproject "De Wijers".
Om de troeven van De Wijers te behouden en nog te versterken, startten in 2008-2009 14 partners samen het project "De Wijers" op.
In 2010-2011 voegden er zich nog drie organisaties bij. Met het project willen deze 17 partners waken over de toekomst van De Wijers.
In het kader van een integraal plattelandsproject van Vlaamse Landmaatschappij Limburg, werd een basisvisie uitgewerkt die moet fungeren als kapstok en voedingsbodem voor het uitwerken van initiatieven en ambities in de regio.
De bedoeling is met een brede groep betrokken partijen samen te werken aan de uitbouw van deze visie.
In 2017 droeg de Vlaamse Landmaatschappij de algemene coördinatie van het project De Wijers over aan de provincie Limburg, die – samen met de 17 partners – De Wijers verder zal uitbouwen en ontwikkelen en volgende 3 overkoepelende doelstellingen zal realiseren:
- geïntegreerde benadering beekvalleien (waterkwantiteit, waterkwaliteit, natuurdoelen, overstroming, droogte, …)
- omwonenden terug in contact brengen met De Wijers (streekidentiteit, kwaliteit leefomgeving, klimaatbuffering, …)
- economische meerwaarde realiseren (toerisme, landbouw, streekproducten, ecosysteemdiensten, …).
Het partnerschap bestaat vandaag uit 19 organisaties
- Provincie Limburg
- Regionaal Landschap Lage Kempen
- Vlaamse Landmaatschappij
- Toerisme Limburg
- Gemeente Diepenbeek
- Gemeente Heusden-Zolder
- Gemeente Houthalen-Helchteren
- Gemeente Lummen
- Gemeente Zonhoven
- Stad Genk
- Stad Hasselt
- Agentschap voor Natuur en Bos
- Boerenbond
- Departement Omgeving
- European Landowners Organization
- Limburgs Landschap
- Natuurpunt
- Bokrijk
- Integraal waterbeleid Demerbekken
Uitvoeringsprogramma De Wijers
De provincie Limburg staat in voor de coördinatie van het uitvoeringsprogramma De Wijers.
Bekijk het volledige programma.
Landinrichtingsprojecten
Het overzicht van de verschillende Landinrichtingsprojecten in De Wijers vind je via vlm.be.
Lespakket Wij en De Wijers
Laat je leerlingen kennismaken met De Wijers, een gebied waar geschiedenis, natuur en erfgoed hand in hand gaan. Volgens de techniek van het “verhalend ontwerpen” gaan de leerlingen op zoek naar informatie over de eigenaar van een geheimzinnig dagboek en zijn of haar omgeving.
Het gloednieuwe lespakket “Wij en De Wijers” bestaat uit verschillende episodes om in de klas mee te werken en één of meer uitstappen in De Wijers. De leerlingen duiken in het dagboek en het leven van historische figuren uit De Wijers. De verhaallijn van het pakket geeft de leerlingen een houvast en biedt tegelijkertijd uitdaging. Deze uitdaging kunnen ze bovendien alleen als groep aanpakken.
Interesse? Zo verloopt je aanvraag:
STAP 1: vraag je materialen aan via www.dewijers.be/groepen
STAP 2: start je traject (5 episodes): kies zelf of je dit met je klas concentreert op één week of meerdere projectweken. Wanneer je je pakket afhaalt, spreek je af wanneer je ongeveer je bezoek aan De Wijers inplant.
STAP 3: sluit je traject af met een leuk toonmoment (episode 6)
Het lespakket is gratis af te halen. Bij bezoek aan De Wijers met gids betaal je de kostprijs van de gids (met jullie specifieke info)
Alle info op www.dewijers.be/groepen.